ÇOCUK SAĞLIĞI

[ZaKDaRiZa]

Demir eksikliğine bağlı kansızlık

Huzursuz, iştahsız, bazen çok uyuklayan, bazen de uykusuzluk çeken bir bebekte demir eksikliğine bağlı kansızlık rahatsızlığı olabilir. Bu tip belirtilerle karşılaşan ailelerin mutlaka bir hekime başvurmaları gerekiyor..Demir eksikliğine bağlı kansızlık çocukların hem zeka hem de bedensel gelişimini olumsuz etkiliyor.

Çocukları demir eksikliğinden korumak için altı ay anne sütüyle beslenmesi ve ek besinlere zamanında başlanması öneriliyor. Bebeklik döneminde normalmiş gibi görünen bazı problemler bebekte demir eksikliğine bağlı kansızlık bulunduğunun habercisi olabiliyor. Anne sütüyle beslenmeme, demirden eksik gıdalarla beslenme gibi faktörlerle ortaya çıkan demir eksikliğine bağlı kansızlık problemi hem fiziksel hem de zeka gelişimini olumsuz etkiliyor. Bu nedenle ailelerin bebeklerde ve çocuklarda sık görülen demir eksikliğine bağlı kansızlığının belirtilerini iyi bilmesi ve zamanında hekime başvurması gerekiyor.

Belirtiler Neler?

--------------------------------------------------------------------------------
Demir eksikliği bulunan bebek; huzursuz, iştahsız, bazen çok uyuklayan, bazen de uykusuzluk çeken bir bebek durumundadır . Demir eksikliği söz konusu olduğunda çocuğun çoğu zaman büyümesinin ve gelişmesinin duraklama gösterdiği tespit edilir . Hemoglobini çok düşerse cilt rengi de solar. Bu solukluk en çok göz kapaklarının içine, ağız mukozasına, avuç içlerine ve tırnak yataklarına bakılarak anlaşılabilir. Demir eksikliği olan çocuk garip şeylere karşı bir iştah duyar. Toprak yeme, kum yeme, buz yeme gibi durumlar görülür. Demir eksikliğinin ayrıca ciddi zeka geriliğine ve davranış bozukluğuna yol açtığına dair giderek çoğalan bilgiler mevcuttur. Demir eksikliğine erken tanı konup tedavi edilmesi durumunda bu bozuklukların büyük bir kısmı düzelmektedir.


Kansızlığın Oluşum Mekanizması
--------------------------------------------------------------------------------
Tıbbi adı anemi olan kansızlık; kırmızı kan hücrelerinin yani alyuvarların sayısının ve hemoglobinin beraber veya ayrı olarak o yaşa uygun normal değerlerin altına düşmesi sonucu oluşan bir klinik tablodur. Bu azalma sonucu, kanın oksijen taşıma kapasitesi ve dokulara giden oksijen miktarı azalıyor. Bununla birlikte hemoglobin düzeyi 7-8 gr/dl nin altına inmedikçe önemli fizyolojik değişiklikler ortaya çıkmaz. Deri ve mukozaların solukluğu ancak bu değerin altına inince belli olur. Kansızlık çocuklarda kendini çok değişik biçimlerde gösterebilir. Klinik tablo hiçbir bulgu olmamasından, ağır hasta bir çocuğa kadar geniş bir yelpaze içerir.

Çocuklarda Kansızlık Oluşum Nedenleri


--------------------------------------------------------------------------------
Çocukluk çağında kansızlık nedenleri üç büyük grupta toplanıyor. Eritrositlerin ve hemoglobinin yetersiz yapımına bağlı kansızlıklar; eritrositlerin aşırı yıkımına bağlı kansızlıklar ve kan kaybına bağlı kansızlıklar. Kansızlık çocuklarda çoğu zaman bu mekanizmalardan birisinin eksik veya bozuk olması sonucu oluşursa da bazı durumlarda birden fazla neden bir arada bulunabiliyor. Diyetin en önemli olduğu yaş grupları 6 ay ile 2 yaş arası, ve bir de ergenlik dönemidir. Büyümenin çok hızlı olduğu bu iki dönemde demirden fakir yiyeceklerle beslenilmesi sonucunda demir eksikliği anemisi meydana gelebilir.
Ergenlik dönemindeki kızlarda adet kanamalarının düzensiz ve fazla olması da demir eksikliğine katkıda bulunan bir faktördür. Kan yapımında önemli rol oynayan B12 vitamininin eksikliği daha çok vejetaryen diyetle beslenen kişilerde olurken folik asit eksikliği ise yeşil yapraklı sebzelerden fakir bir diyetle beslenen kişilerde ortaya çıkar. Ancak bu iki besinin eksikliğine bağlı anemiler, çocuklarda demir eksikliğine bağlı kansızlık kadar sık görülmezler. Bazı ilaçların çocuklarda anemiye neden olabileceği unutulmamalıdır. İlaçlar ya alyuvarların yıkımına katkıda bulunarak veya kemik iliğine doğrudan zararlı etki göstererek alyuvar yapımını baskılamak suretiyle kansızlık meydana getirirler. Bazı ilaçların ise besin maddelerinin ince bağırsaktan emilmesini engelleyerek kansızlık yaptığı bilinmektedir. Bu tür ilaçlar arasında epilepsi için kullanılan ilaçlar sayılabilir. Kullanım alanı sınırlı olmasına rağmen en sık kullanılan ilaçlar arasında olan aspirin ise mide ve bağırsaklarda kanamaya neden olarak kansızlık meydana getirir. Bu kanama çoğu zaman mikroskobik düzeyde olup gözle görülemez.

Kronik Hastalıkların Kansızlıktaki Rolü

------------------------------------------------------------------------------
Kan yapımındaki bozukluklar ve diyetin yanı sıra, sık geçirilen enfeksiyonlar ve kronik hastalıklar da kansızlık problemini tetikleyebiliyor. Kansızlıkta etnik kökenin ve ırkın da büyük önemi bulunuyor. Siyah ırkta ve Arap ülkelerinde orak hücreli kansızlık fazla görülürken, Akdeniz bölgesinde daha çok Akdeniz anemisi olarak bilinen talasemi ön planda görülüyor. Talasemi bir hemoglobin yapım bozukluğunu ifade ediyor. Erişkin hemoglobininin en önemli kısmını olan Hb A1 i oluşturan alfa veya beta zincirlerinden herhangi birinin yapımında kısmi bir eksiklik olması durumunda taşıyıcılık, tam yapılamaması durumunda ise hastalık oluşuyor.Taşıyıcılık durumunda tedavi gerekmiyor. Ancak hastaya ve ailesine genetik danışmanlık verilmesi şart sayılıyor. Genellikle bebek 4-6 aylıkken ortaya çıkan hastalık, yoğun tedavi gerektiriyor. Bu bebeklerde derin kansızlık oluşuyor. Karaciğer ve dalakları büyüyor. Yüz ve kafa kemiklerinde genişleme oluşuyor. Tekrarlayan kan transfüzyonları yapılması gerekiyor.. Kemik iliği nakli tedavi seçenekleri arasında yer alıyor.

Çocuklarda En Sık Görülen Anemi
--------------------------------------------------------------------------------
Demir eksikliği anemisi çocuklarda en sık görülen kansızlık tipini oluşturuyor. Anne sütü ile beslenen bebeklerde ilk 6 ay demir eksikliği görülmüyor. Anne sütündeki demir çok kolay emilebildiği için büyüyen süt çocuğuna miktar olarak yeterlidir. Altı aydan sonra ek gıdalar ile yetersiz demir alan bebek demir eksikliği için adaydır. Demir en çok kırmızı ette, yumurta sarısında, yeşil sebzelerde ve hububatta bulunur. Beyaz ette demir kırmızı etteki kadar yüksek değildir. Demir eksikliğinin gelişmemesi için etten ve sebzelerden gelen demirin dengeli alınması gerekir . Demir eksikliği anemisi saptanan çocukta dışkı ve idrar ile kan kaybı olup olmadığı araştırılması büyük önem taşıyor.
Dışkı ile kan kaybı meydana getiren en önemli durumlar arasında peptik ülserler ve inek sütü alerjisi sayılabiliyor. Ayrıca bağırsakta bulunan polipler ve makatta mukoza çatlakları da kan kaybına neden olabilirler. Dışkıda gizli kan testi birkaç kez tekrarlanmalıdır, zira kanama aralıklı olarak meydana geliyor olabilir. İdrarla kan kaybının en sık nedeni ise idrar yollarına ait enfeksiyonlardır .

Kansızlık Önlenebilir


--------------------------------------------------------------------------------
Yol açtığı sorunlar dikkate alındığında, çocukların kansızlıktan korunmalarının önemi kendiliğinden ortaya çıkıyor. Bu yüzden bebeklerin altı ay anne sütüyle beslenmesi gerekiyor. Demir eksikliğine bağlı kansızlığın engellenmesi için diyete önem verilmesi, demirden zengin ek gıdaların verilmesine zamanında ve uygun şekilde başlanması gerekiyor. Erken ve düşük tartılı doğan bebeklere koruyucu demir preparatları verilmesi gerekiyor. Çünkü anneden bebeğe demir transferi hamileliğin sonlarında yoğunluk kazandığı için bu bebekler demir depoları tam dolmadan doğarlar ve çoğu zaman yoğun bakımda kaldıklarından tetkikler için bebeklerden fazla kan alınmak zorunda kalınır . Demir eksikliğinin tedavisi çoğunlukla ağızdan verilen demir preparatları ile yapılıyor.Tedavi ortalama 3 ay kadar devam ediyor. İlk 2 ay hemoglobinin yükseltilmesi, 3. ay ise demir depolarının doldurulması amaçlanıyor.

--------------------------------------------------------------------------------
Dr. Şükrü Cido - Çocuk Hastalıkları Uzmanı - TÜRKİYE HASTANESİ

Kaynak

[ZaKDaRiZa]

Evdeki Tehlikelere Dikkat...

Ailece paylaşılan ev, herkes için en sevilen ve huzur bulunan mekandır. Çünkü evin sıcak havası başka hiçbir yerde bulunmaz, üstelik ev en güvenli ortam sayılır ve bazı ihtimallerin dışında evde bir kaza olasılığı yok gibidir. Ancak bu kural yetişkinler için geçerlidir. Çünkü en güvenli yer sayılan ev içinde bebeği ya da çocuğu bekleyen pek çok tehlike söz konusu olabilir.

Özellikle yeni yürümeye başlayan bebekler çok meraklı olur ve ev içinde sürekli bir keşfe çıkarlar. Bu keşif sırasında da sıkça ağızlarını kullanırlar. Bebeğin kendini anlatamaması ve tecrübesizliği kazalara yol açabilir. Çocuk ayaklanmaya başladığında ise başka tehlikeler gündeme gelir. Anne babaların tüm dikkatlerine, ikazlarına rağmen çocuğun hızlı büyümesi, meraklarının artışı ve keşif dürtülerinin yoğun olması kaza ihtimallerini arttırır. Evin her köşesinde alınacak çeşitli önlemlerle bu kazaların önüne geçilebilir.

Mutfak


--------------------------------------------------------------------------------
Mutfak evin en çok kullanılan bölümlerinden biridir ve meraklı bir çocuk için potansiyel tehlikelerle doludur.

Ocak ve fırın: Tavaların sapları fırının ön kısmına değil, ters yöne doğru uzatılmalıdır, böylece çocuğun tavanın sapını tutup içindekileri üzerine dökmesine engel olunabilir. Sıcak fırının kapağı kesinlikle açık bırakılmamalıdır.
Isıtıcılar: Evdeki su ısıtıcıları açık bırakılmamalı, kahve, çay gibi sıcak içecekler çocuğun erişemeyeceği yerlere konmalıdır. Bir fincan kahve bile önemli yanıklara sebep olabilir.
Masa ve Tezgahlar: Çocuğun ulaşabileceği yerlere ağır, kırılabilecek ve keskin eşyalar konmamalı, tabure ve sandalyeler masa, tezgah kenarı gibi yerlerden uzağa konmalıdır. Çocuk bunlara tırmanmayı deneyebilir. Masa örtüsünü tırmanmak için çekebileceğinden kullanmamak daha uygun olur.
Elektrikli Ev Aletleri: Bu tür aletlerin kordonları toplu durumda bırakılmalı ve kenardan sarkmamalarına dikkat edilmelidir. Aksi halde çocuk bunları çekebilir ve aleti üzerine düşürebilir. Elektrikli aletlerin fişleri, kullanılmadığı zamanlarda prizde bırakılmamalıdır.
Yerler: Mutfak zemininin kaygan olmamasına dikkat edilmeli, temizlik sırasında çocuk mutfakta tutulmamalıdır.
Buzdolabı: Buzdolabının kapısının kapalı olup olmadığı sürekli kontrol edilmeli, buzdolabında alt raflara süt, su şişesi gibi kırılacak şeyler konmamalıdır.

Oturma Odası
--------------------------------------------------------------------------------
Oturma odaları hem ebeveynlerin hem de çocuğun ihtiyaçları ve güvenliği doğrultusunda düzenlenmelidir.

Ütü: Ütü güvenli ve çocuğun ulaşamayacağı bir yerde durmalıdır. Duvara monte edilmiş bir ütü askısı en idealidir. Ayrıca ütünün işi bittikten sonra fişte bırakılmamasına dikkat edilmelidir.
Mobilyalar: Sivri köşeli masa ve sehpaların köşelerine plastik koruyucular takmak olası çarpmaları önleyebilir. Kırılabilecek eşyalar ulaşılamayacak yerlere konmalıdır. Kibrit, çakmak türü yakıcı şeyler kapalı dolapta tutulmalıdır. Evdeki bitkilerin zehirli olmamasına dikkat edilmelidir.
Elektronik Cihazlar: Elektronik cihazların kabloları süpürgeliklere monte edilmeli, prizlere koruyucu kapak takılmalı, cihazlar duvara dayanmalı ve çocukların ulaşamayacağı yerlere konmalıdır.
Camlar: Kapı ve pencerelerin camlı kısımları kırılmaz bir madde ile kaplanabilir ve pencerelere kilit takılabilir.

Banyo
------------------------------------------------------------------------------
Banyo içinde açıkta bırakılan deterjanlar, su dolu bir kova ya da klozet kapağı küçük afacanlar için tehlike oluşturur.

Temizlik Malzemeleri: Banyo ve tuvaletin temizliğinde kullanılan temizlik malzemeleri ve fırçalar mutlaka kilit altında tutulmalıdır. Sık sık çamaşır suyu içerek zehirlenen çocuk olaylarına rastlanmaktadır. Öte yandan su dolu bir kova küçük bir bebeğin boğulmasına neden olabilir.
Küvet: Küvetin içine kaymayan plastik bir tabanlık yerleştirilirse olası bir kaza önlenebilir. Aynı şekilde banyonun döşemesine de kaymayan bir tabanlık konabilir.
Klozet: Klozetin ağzı sürekli kapalı tutulmalıdır. Çamaşır Makinası: Çamaşır makinası kullanılmadığı zamanlarda fişi mutlaka prizden çekilmelidir. Kapağının da kapalı olmasına dikkat edilmelidir, çocuk içine girmeyi deneyebilir ya da içine oyuncaklarını doldurabilir.
Su Isıtıcısı: Banyodaki su ısıtıcısının ayarıyla oynamaması için ısıtıcının çocuğun ulaşamayacağı yükseklikte olmasına dikkat edilmelidir. Su ısısının ayarı düşük derecede tutulmalıdır, çocuk sıcak su musluğunun ayarıyla oynayabilir.

Yatak odası
-------------------------------------------------------------------------------
Evin diğer bölümleri gibi, çocuğun zamanının çoğunu geçirdiği odasının da olası tehlikelerden arındırılmış olması gerekir.

Yatak: Çocuğa yatak seçilirken kenarları keskin ve sivri olmayan bir yatak seçilmelidir. Yatağın katlanabilir korkulukları varsa, bunun sağlam olmasına dikkat edilmelidir. Çocuk bunlarla oynamak isteyebilir ve parmakları sıkışabilir. Bir yaşın altındaki bebekler kuştüyü yastık ve yorganlardan uzak tutulmalıdır. Çocuğun odasındaki mobilyalar yuvarlak hatlı ve hafif olmalıdır.
Işıklandırma ve ısıtma: Kullanılacak ışık kaynağı kordonlu değil, duvara veye tavana sabitlenmiş olmalıdır. Çocuk uyurken ya da yalnızken, odasında yanar durumda gazlı ya da elektrikli ısıtıcı bırakılmamalıdır.
Oyuncaklar: Çocuk bir yaşından küçükse odasında tüylü ve büyük oyuncaklar bulundurulmamalıdır ve bunlarla birlikte uyumasına izin verilmemelidir. Yumuşak oyuncakların ve bebeklerin gözlerinin yerine iyice yapışmış olmasına dikkat edilmelidir. Oyuncakların üzerinde çıkıntı ve keskin kenarlar olmamalıdır.

Sonuç
--------------------------------------------------------------------------------
Çocuklar büyüdükçe çevreye karşı merakları da artar.

Günlük yaşamda bir yetişkin için tehlikeli olmayan pek çok cisim ve davranış biçimi, çocuklu bir evde son derece ciddi yaralanmalara neden olabilir.

En mantıklı yol çocuğun çevresindeki tehlikelerin listesini yapıp, önlem almak ve yine de çocuğu mümkün olduğunca yalnız bırakmamaktır.


Gözünüzü bebeğinizden ayırmayın.
Elektrik prizlerinin üzerine kapak takın.
Çakmak, kibrit gibi yanıcı şeyleri gelişigüzel yerlere bırakmayın.
Kapı ve pencereleri kilitli tutun. Pencere önlerine sandalye veya tabure gibi basamak görevi görecek eşyalar koymayın.
Mobilyaların sivri köşelerine lastik koruyucular takın.
Mutfak, banyo gibi kaygan zeminli yerleri kaymayı önlemek için temiz ve kuru tutun.
Boncuk, düğme gibi bebeğin kolayca ağzına atabileceği şeyleri ortada bırakmayın.
Cam eşyaları ulaşılamayacak yerlere kaldırın.
Dumanı haber veren bir alarm cihazı edinin. 1
Çocuğunuzu yıkarken küvette asla yalnız bırakmayın.

Dr. Şükrü Çido
Türkiye Hastanesi Çocuk Hastalıkları Uzmanı

Kaynak

[ZiFiN]

çok çok gerekli ve aydınlatıcı bir paylaşım.. teşekkürler Dj-ZaKDaRiZa .

Ayrıca bu güzel-düzenli sunum için de teşekkürler...

[_PiRYoZ_]

Tebrikler Sevgili Dj Zakdarizam..... emegin icin ve bu denli duzgunlukde sundugunuz icin ayrica tesekkurler...

Bir cogumuzun elinin altinda bulunmasi gereken seyler ... varmi cocuk olmiyan bir ev....

Guzel paylasim...

[eliferdem]

güzel paylaşım tesekkürler abim (: